Bəxtiyar Vahabzadə şeirləri

Bəxtiyar Vahabzadənin şeirləri

Məhəbbət

Məhəbbət! Məhəbbət! Nə hikmətdir bu,

Alovu görünmür, gözü yandırır.

Bizi bizdən alan nə qüvvətdir bu?

Ocaqsız, tüstüsüz bizi yandırır.

Məhəbbət acıdır, məhəbbət şirin

Onun əlindədir ixtiyarımız.

Sevgiylə oynamaq istəyənlərin

Özü oyuncağa dönür gec, ya tez.

Yalan dünya

Gah başıma tumar çəkən,
Gah ilantək çalan dünya.
Gah sinəmə dağlar çəkən,
Gah könlümü alan dünya.

Gah dağılan, gah qurulan,
Bəzən açan, bəzən solan,
Gələnləri yola salan,
Özü baqi qalan dünya.

Bir yanda at, bir yanda ot,
Solu günəş, sağı bulud.
«Dovşana qaç, tazıya tut»-
Deyən köhnə filan dünya.

Min rəngi var, min donu var,
Neçə — neçə oyunu var,
Nə əvvəli, nə sonu var,
Yalan dünya, yalan dünya!

Mənim ana dilim

Mənim ana dilim mənim kimliyim,

Pasportum, özumə öz hakimliyim,

Mənim mənliyimin füsunkarlığı

Danışan kamalı, ağlıdır dilim.

Millətin varlığı, yurdun varlığı

Sənin varlığına bağlıdır, dilim.

Məni həm babamla, həm də nəvəmlə,

Bağlayıb uzanan tarix bağımsan.

Dünənim, sabahım üstəlik hələ,

Mənim öz hünərim, səs bayrağimsan.

Sənsiz adım haram, vətənim haram

Ana südü kimi halalım dilim.

Harda sən varsansa, orda mən varam,

Ey mənim ulduzum, hilalım dilim.

Daşlardan süzüldün sən zaman-zaman

Gözəldir suların daşdan keçməsi.

Yarandı dum-duru damcılarından

Bayatı çeşməsi dastan çeşməsi.

Mənim ana dilim, möcüzəm, sehrim,

Çəpərlər dağıdar, qapılar qırar.

Bəzən bircə kəlmə ən dərin fikrin

Üstünə nur salıb cilalandırar.

Fərqini bilməyib ağla qaranın,

Adam var bu dili yad sayar bu gün.

Dədəsi bu dildə cəbhə yaranın,

Özü oözgə dildə banlayar bu gun.

Hansını söyləyim, mismi, dəmirmi,

Yalnız öz səsiylə cingildəmirmi?

Mis səsi bənzəməz dəmir səsinə

Onların dilidir onların səsi.

Bənzəməz bülbülün təranəsinə

Qarğa qarıltısı, hop-hop nəğməsi.

Nə yarpaq, nə külək, nə metal, nə quş

Səslənmir, oxumur özgə dilində.

Bəs sənə nə düşüb, ay dili yanmış,

Yad dildə ötürsən öz mənzilində.

Namusdan bixəbər, vicdandan uzaq,

Vəzifə kürsüsü məramdır sənə.

Vətənin dilini sevməyən alcaq,

Vətənin cörəyi haramdir sənə…

Mənim mənliyimin füsunkarlığı,

Danışan kamalı, ağlıdır dilim,

Vətənin varlığı, xalqın varlığı,

Sənin varlığına bağlıdır, dilim.

Bextiyar Vahabzade seirleri, Bəxtiyar Vahabzadə şeiri

Ömür

Deyirlər, çox azdır yüz il, əlli il,
İnsana bir ömür kifayət deyil.
Hələ isitməmiş öz yerimizi
Ölüm cəllad olub haqlayır bizi.

Deyirlər, şirindir dadı dünyanın,
Kaş iki olaydı ömrü insanın.
Nola, çalışsaydıq ömrün birində,
Sonra əylənəydik biz digərində.

Hərə öz ömrünə bir cürə baxmış,
Hərə bu dünyanı bir cürə anlar.
Cahanda bəs nədən zövq alacaqmış
Zəhmətin özündən zövq almayanlar?

Yüz-yüz ömür belə azdır doğrusu
Bir ömrü insana az sayanlara
Haramdır bu hava, haramdır bu su
Əylənmək eşqilə yaşayanlara.

Yaşamaq, yanmaqdır, yanasan gərək,
Həyatın mənası yalnız ondadır
Şam əgər yanmasa, yaşamır demək
Onun da həyatı yanmağındadır.

Ömrü az olsa da, qartal yenmədi
Dedi, səmalarda öz oylağım var.
Ömrün azlığından gileylənmədi
Ömrü insan kimi başa vuranlar.

«Bu dünya beş gündür»,- deyib hər yerdə
Sağ ikən qəbirdə uzanan da var.
Öz alın tərilə bircə ömürdə
Yüz insan ömrünü qazanan da var.

Ürək

Ürək odur daim yana, 
 Od püskürə alovlana. 
 Od vermirsə qəlbə, cana 
 Demək o heç ürək deyil. 
 O heç mənə gərək deyil. 

  Əgər ki, sevinib gülmür, 
  Döyüntüsün heç kim bilmir, 
  Çırpıntısı eşidilmir 
  Demək o, heç ürək deyil. 
  O heç mənə gərək deyil. 

  Vətəniyçün lazım gəlsə 
  Polad kimi gərilməsə, 
  Torpağına sərilməsə 
  Demək o heç ürək deyil. 
  O heç mənə gərək deyil. 

  Neyləyirəm o ürəyi- 
  Yox arzusu bir diləyi!? 
  Bacarmırsa o sevməyi 
  Demək o heç ürək deyil. 
  O heç mənə gərək deyil!

Nə sən gülsən, nə mən bülbül

Bir qız qarlı qış günündə
Dibçəkdə bir gül bitirdi.
Qış fəslində gülə baxıb
Ürəyinə yaz gətirdi.

Bu gül, əsl qızılgüldü –
Ləçəkləri varaq-varaq.
Tikanı bol, rəngi qızıl,
Ətri yoxdu onun ancaq.

* * *
Qonşuluqda bir oğlanın
Qəfəsdə bülbülü vardı.
Oğlan onun nəğməsilə
Dərdlərini ovudardı.

Nə oldusa… oxumadı,
Susdu bülbül birdən-birə.
Oğlan düşdü min fikirə.
Qonşudakı qızılgüldən
Xəbər tutdu oğlan bir gün.
Bülbülünü o gətirib
Qənşərinə qoydu gülün.

Gül, bülbülü görən kimi,
Sığallandı,
tumarlandı.
Gözlərinə naz-qəmzədən
Sürmə çəkib xumarlandı…

Oxumadı bülbül yenə
Susub durdu, Lal kəsildi
Bu hal gülə acıq gəldi.
Gül daha da şivələndi,
Susub durdu bülbül yenə
Həsrət qaldı bu dar qəfəs
Nəğməkarın nəğməsinə.

Bu inadı görüncə gül,
Rəngi soldu,
Xəzan oldu
Yumaq kimi tez yumuldu.

Yavaş-yavaş dilə gəldi
Bu dəm bülbül
Dedi: — Ey gül,
məni tanı,
Ürəyimdə qəm karvanı,
Sən gülsənsə, ətrin hanı?
Demə susub nədən bülbül?
Yazım dönüb sazaq olub
Köksüm başı dağ-dağ olub
Vətənində dustaq olub
Çox desə də, «Vətən», bülbül.
Dibçəkdəsən, qəfəsdəyəm.
Sən əlacsız, mən xəstəyəm.
İndi özgə həvəsdəyəm,
-Ağlar zədən-zədən bülbül.
Zaman bizdən kam alıbdır,
Daha ürək qocalıbdır. Bizdən ancaq ad qalıbdır,
Nə sən gülsən, nə mən bülbül.

İnsan – göydə ay kimidir

Çəmənlikdə gül-çiçəyin
Sağ-solunda ələfi var.
Dünyada hər bədbəxtliyin
Həm zərəri, həm nəfi var.

Vaxt hakimlər hakimidir,
Həyat, varkən yox kimidir.
Yaydan çıxan ox kimidir,
Hər ömrün öz hədəfi var.

Ürəkdədir sözün kökü,
Ayıra bil tükdən tükü,
Çox ağırdır amal yükü,
Çəkə bilsən şərəfi var.

Ürək fikrin tilsimidir,
Hər qatı bir lay kimidir.
İnsan – göydə Ay kimidir,
Görünməyən tərəfi var.

Axtarışlarım

Dünyadan od alır arzu da, kam da,
Könlümün içində necə gizlənim?
Gözüm də, könlüm də, qulaqlarım da
Gecəli, gündüzlü axtarır mənim…
Nə gecə tanıyır, nə gündüz könül
Axtarır,
axtarır…
“Yetər!”-deyəmmir.
Tapdığı incini doyumsuz könül,
Bu gün bəyənsə də, sabah bəyənmir.
Tapdım, uşaq kimi sevinirəm mən.
Özüm vuruluram sətirlərimə.
Sonra görürəm ki,
tapdıqlarımın,
Heç biri könlümcə deyilmiş, demə!
İstərəm, həmişə aşıb-daşam mən.
Gecəli-gündüzlü axtanşımdan
Tapdığım ləzzəti
tapdıqlarımda
tapmamışam mən.
Gəzib axtarıram,
Gördüklərim çox.
Min şeir gizlənib hər qarışımda.
Yox-yox!
Gözəlliyi tapdığımda yox,
Tapmışam əbədi axtarışımda.

Yaşamaq istəyirəm

Bir rəngi yox, göylərin min rəngini sevirəm,
Bir gülü yox, güllərin çələngini sevirəm.
Mən çıxmağa təpə yox, uсa dağ istəyirəm,
Həyatı həyat kimi yaşamaq istəyirəm!

Göydə qurub çağı da, dan yeri də gözəldir,
Həyatın sevinсi də, kədəri də gözəldir.
Həyat- bir сıdır düzü, bir döyüş meydanıdır,
Hər kəsi öz сürəti, öz hünəri tanıdır!
Bu meydanda heyf ki, daim eniş axtaran,
“Azсa aşım, ağramaz başım” – deyənlər də var.
Kədərdəki nəşəni, zövqü anlamayanlar
Həyatın nəşəsindən, fərəhindən nə anlar?

Hər kədəri səadət, hər sevinсi qəm izlər,
Əsl könül həm qəmi, həm sevinсi əzizlər.
Təlatümsüz ürəklər qovuq kimi boş olur,
Daim sevinс axtaran daim qəmə tuş olur.

Düşmənəm yaltaqlanıb təpəyə dağ deyənə,
“Bu dünyada birtəhər qoy yaşayaq”-deyənə.
Ah,birtəhər!.. Lüğətə bu söz hardan gəlmədir?
Yaşamaq yaşamaqdır! Bəs bu “birtəhər” nədir?
Mən düşmənəm, düşmənəm belə “ölü сanlar“a,
Gündən qaçıb həmişə kölgə axtaranlara…


Onlar ortada yeyib, qıraqdası gəzdilər,
Namusu xərсləməkdən, onlar çəkinməzdilər.
Onlar orta yolu tutub, nə “hə”, nə də “yox”- dedilər,
Havaya nə “istidir”, nə də ki, “soyuq”- dedilər.
Onlar ölçüb-biçdilər hər bir şeyi dərindən,
Özgəsini hürküdüb, qorxdular özlərindən.
Onlar qazdan ayıqdı…
Onlar havaya baxdı:
Gah yağışa, gah qara,
Gah qışa, gah bahara,
Gah axşama, gah da ki, səhərə dəm tutdular,
Özlərini düşünüb, özgəni unutdular.
Səslərdən səs aldılar, öz səsləri olmadı,
Yaşadalar ölütək, nəfəsləri olmadı…
Getdilər iş dalınсa, ürəkləri getmədi…
Gəzdilər… Hey gəzdilər
Ayaq səslərinisə tək özləri eşitdi,
bir kimsə eşitmədi…
Atlarını daşlığa salıb səyirtmədilər,
Adları kişi oldu, ömründə birсə kərə
kişilik etmədilər.
Onlar öləndə belə kimsə xəbər tutmadı.
Bu səssiz, küysüz ölüm kimsəni ağlatmadı.
Çoxdan ölmüş zənn edir axı hamı onları.
Diri ikən, sağ ikən,
Öz səsi olmayanın ölümü səssiz keçər,
Min-min dəfə ölənin matəmi yassız keçər.

Qardaş, min duyğu ötsün ürəyindən bir anda,
Sən qımışma güləndə, inləmə ağlayanda.
Ağlasan, hönkür ağla, gülsən, qəhqəhə çək gül,
Gülsən də, ağlasan da, tamam doysun qoy könül.
Yaşamaq istəmirəm sürünüb dizin-dizin,
İstəyirəm ən uсa zirvələrə mən qonam.
Xəfif sakitliyini neyləyirəm dənizin,
Onun qasırğasına, dalğasına vurğunam !
Qoy döysün yağış məni,
boran məni,
qar məni,
Həyatın boranları daim yaşadar məni.
İstəmirəm həyatım sakitсə bir otaqda
gəlib keçsin lal kimi…
İstəyirəm döyüşəm qayaların başında
düşmənlə qartal kimi.
Baxçadakı arx kimi ötüb həzin nəğmələr,
axmağı istəmirəm.
Səyyah olub həyata seyirçi bir nəzərlə
baxmağı istəmirəm.
Çağlamaq istəyirəm dağda şəlalə kimi,
Səpilmək istəyirəm çöllərə lalə kimi.
Dərya olub, nəhr olub, çalxalanmaq istəyirəm,
Göylərdə ulduz kimi mən yanmaq istəyirəm.
Şığımaq istəyirəm başsız küləklər kimi,
Bəslənmək istəyirəm bütün ürəklərdə mən
arzu, diləklər kimi.

Bir rəngi yox, göylərin min rəngini sevirəm,
Bir gülü yox, güllərin çələngini sevirəm.
Mən çıxmağa təpə yox, uсa dağ istəyirəm,
Həyatı həyat kimi yaşamaq istəyirəm,
Yaşamaq istəyirəm !


Hara gedir bu dünya?

Başa keçdi gerçəyi

Əlimizdən çalanlar.

Bu dünyanın rəngini

Dəyişdirdi yalanlar

Hara gedir bu dünya?

Bu gözəl dünyamızdan

Gözəllik qovuldu, hey.

Könüllərin açarı –

Dillər qıfıl oldu, hey.

Hara gedir bu dünya?

Hər şey döndü tərsinə

Xeyir şərə qul oldu.

Haqqın çiyninə minmək

Yüksəlişə yol oldu

Hara gedir bu dünya?

Yalan evin içində

Gerçək qapı dalında.

Doğru çörəyə möhtac

Əyri cah-cəlalmda

Hara gedir bu dünya?

Yolumuz duman olmuş,

Yaxşılar yaman olmuş.

Haqq bu gün öz haqqını

Haqsızdan uman olmuş

Hara gedir bu dünya?